SOKAĞA ÇIKMA HAKKIMI İSTERİM DEME, BU YASAK HALK SAĞLIĞI İÇİN VE YERİNDE, Av. Umut METİN – Av. Hakan HARMANKAYA

SOKAĞA ÇIKMA HAKKIMI İSTERİM DEME, BU YASAK HALK SAĞLIĞI İÇİN VE YERİNDE..

Av. Umut METİN – Av. Hakan HARMANKAYA

Ülkemizde ilk koronavirüs (covid 19) vakası 10 Mart 2020 de tespit edildi. İlk vakanın tespit edilmesi sonrasında idari makamlar salgının yayılmasını engellemek amacı ile birçok tedbir kademe kademe hayata geçirdiler. Alınan tedbirlerin en önemlilerinden birisi de 65 yaş ve üstündeki vatandaşların sokağa çıkmasının yasaklanmasıydı. 21 Mart tarihinde hayata geçirilen bu yasağın getirilmesinde temel amaç koronavirüsten en çok etkilenen yaş topluluğunun etkileşimini azaltmak ve bu vatandaşları izole ederek virüs etkisinden ve bulaşılıcılığından kurtarmaktı. İlk akla gelen 65 yaş üstü olması salgına bağlı ölümlerin 65 yaş ve üzerinde yarattığı kayıplardı.

Fakat salgının yayılma hızı tüm çabalara rağmen engellenemediği için 4 Nisan 2020 tarihi itibari ile 01 Ocak 2000 tarihi ve sonrası doğanlar için de sokağa çıkma yasağı getirilerek yasak kapsamı genişletildi.  Bu haliyle çok yaşamış olanlar ardından, az yaşamış olanlar da sokağa çıkamazsın denilen muhataplar oldu.

2019 yılı verilerine göre ülkemiz nüfusunun yaklaşık %30’u 20 yaş ve altındadır. 65 yaş ve üstü nüfus ise yaklaşık %8 civarındadır. Kısaca ülkemizde uygulamaya konulan sokağa çıkma yasağının toplam nüfusun yaklaşık %40’ını etkilediği söylenebilecektir.

Peki çıkılması yasak olan sokak neresidir? Tüm siyasi rejimlerde sokağa çıkma yasağı ilan etme imkanı varsa da bu terimin, uluslararası alanda kabul edilmiş belli bir tanımı mevcut değildir. Öncelikle sokağa çıkma yasakları, başlangıçta kamu menfaatleri ve güvenlik olaylarında istisnai koşullar karşısında başvurulan istisnai bir tedbir olarak görülmüştür. Genelde olağanüstü hal veya sıkıyönetim ile bağlantılı olarak uygulanan bir tedbirdir. Ülkemizde sokağa çıkma yasağının uygulanması daha çok güvenlik kararlarına bağlı olarak gerçekleşmiştir. Lakin ülkemizde şuan gündem sağlık nedenidir ve uygulanan yasak halkın sağlığı düşünülerek ve hastalığın yayılmasını engellemek amacı ile getirilmiştir.  Yakın tarihimizden hatırlayabildiğimiz kadarıyla ilk defa yaşa bağlı sokağa çıkma yasakları uygulanmaktadır.

Yasakta tanımlanan “sokak” aslında kişilerin başka kişilerle iletişime girebileceği, sosyal ilişkide olabileceği tüm alanlar olarak tanımlanabilir. Misal evin kapısından dışarı çıkıldığında, eğer bir apartmanda bulunuluyor ise, evin kapısının dışındaki tüm alan “sokak” kavramı içinde değerlendirilebilecektir. Adı sokağa çıkma yasağı dahi olsa burdaki hedef izolasyonu sağlamak ve bir insanın başkaları ile temasını kesmek olduğuna göre, yasağın dar yorumlanması değil, geniş yorumlanmasının istendiğini anlamaktayız. Apartman boşluğu, merdivenler hatta asansör bile kanımızca çıkılması yasak yerdir. Doğal olarak apartmanın açık alanları, araba park yerleri de çıkılmaması gereken alan olarak kabul edilmelidir.

Bu yorumdan hareketle; müstakil bir evin bahçesi sokak olarak kabul edilemezken, birçok insanın birlikte yaşadığı sitelerin tüm sosyal ve açık alanları sokak olarak kabul edilebilecektir. Dolayısı ile yasakta geçen sokak kavramını, başka bir kişi ile karşılaşma ihtimalinin bulunduğu yer olarak düşünmek çok da yanlış olmayacaktır.

Ayrıca alınan önlemler kapsamında yasağın ihlali halinde idari para cezası yanında Türk Ceza Kanunu uyarınca dava açılmasının da mümkün olduğu unutulmamalıdır.

Koronavirüs salgınını geride bırakmanın tedbirlere tam riayetle mümkün olacağını biliyoruz. Bu haliyle yaptırımı da bir kenara bırakarak, insanlarımızın sağlığı için getirilen tüm önlemlere riayet edilmesini özellikle ve önemle tavsiye etmekteyiz.

Av. Umut METİN – Av. Hakan HARMANKAYA