KOŞULLU SALIVERİLME ve DENETİMLİ SERBESTLİĞE İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMELER, Av. Burak DEMİR
KOŞULLU SALIVERİLME ve DENETİMLİ SERBESTLİĞE İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMELER
Av. Burak DEMİR
Bilindiği üzere Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 15 Nisan 2020 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu değişiklikle birlikte gelen en önemli yenliklerden biri koşullu salıverilme (şartlı tahliye) ve denetimli serbestlik koşullarına ilişkin yapılan değişiklikler oldu.
Yeni kanunun 48. maddesi ile 5275 Sayılı İnfaz Kanunu’nun 107. maddesinde yapılan değişiklikle 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar yönünden – istisna suçlar hariç olmak üzere – koşullu salıverilme için cezanın ‘’ üçte ikisi ‘’ ibaresi ‘’ yarısı’’ şeklinde değiştirilmiştir. Yine 5275 sayılı Ceza İnfaz Kanunu’nun 105/A maddesi ve Geçici 6. maddesine göre 30.03.2020 tarihinden önce işlenen bir kısım suçlar için denetimli serbestlik süresi ‘’üç yıl ‘’ olarak uygulanacaktır.
Buna göre;
- 6 yıl hapis cezası alan bir hükümlü – aşağıda belirteceğimiz istinai suçlar hariç olmak üzere- cezasının yarısı için (yani 3 yıl) koşullu salıverilmeden yararlanacak,
- Nitekim cezasının bitimine 3 yıl kalmış olacağı için, yeni düzenlemeye göre işbu 3 yıl için yeni denetimli serbestlik şartlarından yararlanacak, infaz hakimliğinin vereceği karar ile cezaevinden tahliye edilebilecektir.
- Suçun 30.03.2020 tarihinden önceki bir tarihte işlenmiş olması, bu koşullara tabi olması için yeterlidir.
- İşlediği suçlardan biri yeni düzenlemeye tabi olan, diğeri tabi olmayan kişiler için her suç için ayrı ayrı tabi oldukları kanuna göre koşullu salıverilme süresi hesaplanır. Ancak her halükarda suçlardan biri 3 yıl denetim serbestlik düzenlemesinden yararlanamayacağı için, denetimli serbestlik yönünden bu hükümlüye yeni sürelerin uygulanması mümkün olmayacaktır.
- Aynı suçun birden fazla işlenmesi, suçta tekerrür hallerinde ½ koşullu salıverilme oranından yararlanılamasa da, 3 yıl denetimli serbestlik hükmünden yararlanılabilir.
- Adli para cezasına mahkum olanlar düzenlemeden yararlanamaz. Bu hükümlüler adli para cezasını ödemek zorundadır.
Ancak aşağıdaki istisnai suçlar için bu hükümler uygulanmayacaktır :
- Kasten öldürme suçları
- Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu,
- İşkence suçu ve eziyet suçu,
- Cinsel saldırı (madde 102, ikinci fıkra hariç), reşit olmayanla cinsel ilişki (madde 104, ikinci ve üçüncü fıkra hariç) ve cinsel taciz (madde 105) suçları,
- Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan (madde 102, 103, 104 ve 105) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar
- Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar
- Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından (madde 326 ilâ 339) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar
cezalarının üçte ikisini infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Ayrıca, suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar ile 1/1/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanır.
Buna göre bu istisnai suçları işleyen kişiler koşullu salıverilme şartlarından ancak cezasının üçte ikisini infaz kurumlarında çektikleri takdirde yararlanabileceklerdir. Bu hükümlüler ½ koşullu salıverilme oranından yararlanamayacaktır. Yine bir kısım özel suçlar ve şartlar haricinde de yine denetimli serbestlik süresi 3 yıl değil de 1 yıl olarak uygulanacaktır.